Το νησί της Χίου

Αλλα αξιοθέατα:

Νέα Μονή

Το μοναστηριακό συγκρότημα της Νέας Μονής, το επιφανέστερο μνημείο των μεσαιωνικών χρόνων στη Χίο, ιδρύθηκε στα μέσα του 11ου αι. με Βυζαντινή αυτοκρατορική χορηγία.

Σύμφωνα με την παράδοση στη θέση όπου κτίσθηκε το «Καθολικό» είχε βρεθεί από τρεις Χιώτες ασκητές θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, κρεμασμένη σε κλάδο μυρσίνης.

Όταν ο Κωνσταντίνος ο Μονομάχος ανέβηκε στο θρόνο, ανοικοδομήθηκε το Καθολικό και στη συνέχεια διακοσμήθηκε με ψηφιδωτά. Το 1049 έγιναν τα εγκαίνια του ναού και οι εργασίες ολοκληρώθηκαν το 1055, επί της βασιλείας της Θεοδώρας (1055-1056).

Η Νέα Μονή είναι αποτελεί μνημείο διεθνούς σημασίας, αλλά επανειλημμένως καταστράφηκε τον 19ο αιώνα. Το 1822 λεηλατήθηκε από τους Τούρκους και επίσης καταστράφηκε από το σεισμό του 1881, ο οποίος προκάλεσε την κατάρρευση του τρούλου, της αψίδας του ιερού του καθολικού όπως επίσης και την καταστροφή πολλών μωσαϊκών. Στα νεότερα χρόνια έγιναν προσπάθειες για την αναστύλωση του μνημείου και τη διατήρηση των μωσαϊκών του καθολικού. Η Νέα Μονή ανήκει στα μνημεία που έχουν χαρακτηρισθεί ως Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς και προστατεύονται από την UNESCO.

Η γη της Μαστίχας. Η μαστίχα της Χίου ευδοκιμεί μόνο στην Νότια Χίο. Η Νότια Χίος περιλαμβάνει τα 24 μαστιχοχώρια. Τα πιο τουριστικά χωριά είναι:

Αρμόλια

Είναι ένα μεσαιωνικό χωριό το οποίο έχει ξαναχτιστεί. Υπάρχουν μερικές αψίδες που έχουν απομείνει πάνω από τους στενούς δρόμους στο κέντρο του χωριού, οι οποίες δίνουν μια ιδέα της πραγματικής του όψης.

Οι Αρμολούσοι διατηρούν μια μακρόχρονη παράδοση στην κατασκευή και διακόσμηση κεραμικών όπως στάμνες, βάζα, κανάτες, κούπες και κύπελλα ώστε να υπάρχει μια θαυμάσια συλλογή τοπικών κεραμικών. Σ' ένα λόφο επίσης στα δυτικά του χωριού βρίσκεται το βυζαντινό Κάστρο των Απολίχνων.

Πυργί

Βρίσκεται 25 χιλιόμετρα από την πόλη της Χίου. Χαρακτηριστικά που κάνουν το χωριό μοναδικό είναι η ασπρόμαυρη γεωμετρική διακόσμηση των εξωτερικών τοίχων των σπιτιών – ξυστά. Αυτή είναι μια τεχνική σκαλίσματος, με το χέρι, γεωμετρικών μοτίβων σε άσπρο και μαύρο.

Μεσαιωνικό και αυτό με στενούς δρόμους, αμέτρητες εκκλησίες και τον βυζαντινό ναό των Αγίων Αποστόλων του 13ου αιώνα.Τα σπίτια του χωριού είναι σφιχτά δεμένα το ένα με το άλλο ώστε να σχηματίζουν μία συμπαγή δομή. Τα σοκάκια είναι πλακόστρωτα και στενά. Το Πυργί έχει αναδειχθεί διατηρητέο μνημείο.

Σε απόσταση 5 χιλιόμετρα βρίσκεται η μοναδική παραλία Μαύρα Βόλια, με τα βαθιά αλλά καθαρά νερά της που έχει προκύψει από την έκρηξη ηφαιστείου και το Εμποριό, όπου κατά τις συστηματικές ανασκαφές στο λόφο του Προφήτη Ηλία, ήρθε στο φως αρχαϊκός οικισμός που περιλάμβανε μια τειχισμένη ακρόπολη με ένα Μέγαρο και Ναό της Αθηνάς και τα σπίτια έξω από αυτή, καθώς και ιερό κοντά στο λιμάνι.

Ολύμποι

Είναι ένα μεσαιωνικό χωριό του 14ου αιώνα και βρίσκεται σε απόσταση 31 χιλιομέτρων ΝΔ της πόλης της Χίου, 6 χιλιόμετρα από το Πυργί στο δρόμο προς τα Μεστά. Αντίστοιχο των Μεστών αλλά με εμφανείς αλλοιώσεις. Ανακηρύχθηκε και αυτό διατηρητέο μνημείο.

Η κοντινότερη στο χωριό παραλία είναι τα Κάτω Φανά, σε μια απόσταση 6 χιλιομέτρων. Τα Φανά ήταν ένας τόπος λατρείας του νησιού με τη μακρόχρονη παράδοση που άρχισε τον 9ο αιώνα π.Χ., συνεχίστηκε με τις λαμπρές φάσεις της αρχαϊκής εποχής, μετατράπηκε σε χριστιανικό κέντρο από τα πρωτοβυζαντινά χρόνια, για να καταλήξει σήμερα σ` ένα μικρό εκκλησάκι των Αγίων Θεοδώρων κτισμένο στον ίδιο ακριβώς χώρο, σ` ένα ύψωμα που λίγο απέχει από τον όρμο.

Στα 3χλμ από τους Ολύμπους βρίσκεται το σπηλαιοβάραθρο της Συκιάς με σταλακτίτες και σταλαγμίτες. Έχει μέγιστο βάθος 57 μέτρα και βρίσκεται σε υψόμετρο 100 περίπου μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας. Ο κεντρικός του θάλαμος έχει διαστάσεις 40 Χ 40. Η αρχή της δημιουργίας του τοποθετείται στο Ανώτερο Ιουρασσικό (πριν 150 εκατομμύρια χρόνια) ενώ η ολοκλήρωση τους κατά το Κενοζωϊκό (πριν 50 εκατομμύρια χρόνια).

Μεστά

36 χλμ στα Νοτιοδυτικά της πόλης βρίσκονται τα Μεστά, ένα πολύ καλά διατηρημένο χωριό – κάστρο της βυζαντινής περιόδου (12ος - 15ος αιώνας).

Το μεσαιωνικό καστροχώρι που έχει ανακηρυχθεί διατηρητέο, είναι χτισμένο με γκρίζα πέτρα. Σε οδηγεί πίσω στους αιώνες, ενώ λίγες είναι οι αλλοιώσεις που έχει υποστεί με το πέρασμα των χρόνων. Οι δρόμοι είναι πετρόστρωτοι, στενοί και σκεπασμένοι με καμάρες. Αυτός ο τύπος φρουρίου χτίστηκε για προστασία από τις συχνές επιδρομές των πειρατών και των Τούρκων.

Σε μια απόσταση 4 χλμ βρίσκεται ο Λιμένας Μεστών

Βροντάδος

Είναι μια παραθαλάσσια πόλη, 4 χιλιόμετρα βόρεια της πόλης της Χίου και στην Ανατολή του βουνού Αίπος. Ο πληθυσμός του είναι 4500 άνθρωποι, πολλοί από τους οποίους είναι ναυτικοί.

Ο βράχος της Δασκαλόπετρας, πάνω από την βορειότερη παραλία του Βροντάδου, είναι ένα από τα πιο γνωστά μνημεία του νησιού. Συνδέθηκε στενά με την παράδοση του Ομήρου και θεωρήθηκε το Σχολείο του μεγάλου ποιητή. Οι μαρτυρίες πολλών αρχαίων συγγραφέων συνηγορούν σε αυτήν την άποψη.

Στην περιοχή αξίζει να θαυμάσει κανείς τους ανεμόμυλους που υπάρχουν κι έχουν θέα την παραλία.

Ο Βροντάδος είναι γνωστός για το έθιμο του Ρουκετοπόλεμου -μεταξύ δύο εκκλησιών- το Πάσχα.

Λαγκάδα

16 χλμ βόρεια της πόλης της Χίου βρίσκεται το γραφικό παραθαλάσσιο χωριό της Λαγκάδας, με το μεγάλο φυσικό λιμάνι του. Η Λαγκάδα προέρχεται από τους αρχαίους οικισμούς των Κοίλα και της Κυδιάντα.

Οι κάτοικοι (ειδικά στο παρελθόν) ήταν κυρίως ναυτικοί και ψαράδες. Στη Λαγκάδα σήμερα, ο επισκέπτης μπορεί να ενοικιάσει δωμάτια και να απολαύσει τα παραδοσιακά θαλασσινά και τους μεζέδες σε ταβέρνες που βρίσκονται κατά μήκος της παραλίας.

Παντουκιός

Είναι ένα μικρό παραθαλάσσιο χωριό, στην ανατολική πλευρά του νησιού, κοντά στο χωριό Συκιάδα με φυσικό λιμάνι και ταβέρνα.

Καρδάμυλα

Βρίσκεται 28 χλμ απ΄ την πόλη της Χίου, προς τα βόρεια και κατοικούν περίπου 2000 άνθρωποι. Χωρίζονται σε δύο χωριά. Τα Άνω Καρδάμυλα είναι το παλαιό χωριό και απλώνεται στον απόκρημνο λόφο «Βουνό της Γριάς». Το χωριό χαρακτηρίζεται από την παραδοσιακή του αρχιτεκτονική, τους στενούς του δρόμους και τα σπίτια του που είναι χτισμένα κυρίως από πέτρα. Τα παλαιά Καρδάμυλα περιγράφονται από τον Θουκιδίδη.

Το χαμηλότερο χωριό ονομάζεται Μάρμαρο κι απέχει 2 χιλιόμετρα από το άνω χωριό. Το Μάρμαρο είναι χτισμένο στο εσωτερικό τμήμα της παραλίας και προστατεύεται από το μικρό νησάκι που καλείται «Νησί».

5 χλμ από τα Καρδάμυλα, στο βόρειο τμήμα της Χίου, βρίσκεται ο Ναγός. Πρόκειται για μία μικρή γραφική παραλία με χρωματιστά μικρά βότσαλα, που προσελκύει πλήθος επισκεπτών. Τα νερά της είναι κρυστάλλινα, πεντακάθαρα και πολύ κρύα καθώς στην περιοχή υπάρχουν αρκετά τρεχούμενα νερά. Η περιοχή διαθέτει ενοικιαζόμενα δωμάτια και ψαροταβέρνες που προσφέρουν θαλασσινό φαγητό. Ένα χλμ μετά βρίσκεται ο Γιόσωνας, μία γραφική παραλία με μικρά και μεγάλα βότσαλα, που συνήθως έχει μεγάλα κύματα. Τα νερά της είναι καθαρά και κρυστάλλινα αλλά κρύα.

Η βόρεια και Βορειοδυτική Χίος διαφέρουν σημαντικά από τη νότια και ανατολική πλευρά του νησιού από την άποψη του φυσικού περιβάλλοντος και της παραγωγικότητας. Τα χωριά είναι μικρά και απομονωμένα και πάντα μακριά από τη θάλασσα.

Βολισσός

Βρίσκεται 40 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα του νησιού και είναι το μεγαλύτερο χωριό στη βορειοδυτική Χίο. Η Βολισσός, κατά τον Θουκυδίδη, ήταν κάποτε μια παλιά αιολική πόλη και φημίζονταν ως η γενέτειρα του Ομήρου. Στην κορυφή του λόφου υπάρχει ένα βυζαντινό κάστρο.

Άγιο Γάλας

72 χιλιόμετρα από την πόλη, το χωριό είναι χτισμένο στη βορειοδυτική Χίο στην κορυφή ενός βραχώδους βουνού.

Μοναδικές σπηλιές με σταλακτίτες και σταλαγμίτες εκτείνονται κάτω από το χωριό. Άνθρωποι εγκαταστάθηκαν σε αυτή τη σπηλιά στη διάρκεια της Νεολιθικής Περιόδου (6000-5000 π.Χ) και έζησαν μέχρι το 2700 π.Χ. Κομμάτια από αντικείμενα πηλού δείχνουν ότι η σπηλιά χρησιμοποιούνταν επίσης κι ως ιερό στους Αρχαϊκούς και Ρωμαϊκούς χρόνους.

Από την Βυζαντινή περίοδο έως σήμερα είναι τόπος χριστιανικής λατρείας αφιερωμένος στην Παναγία Αγιογαλούσαινα. Υπάρχει επίσης ένα μικρό εκκλησάκι της Αγίας Άννας μέσα στην σπηλιά. Το όνομα του χωριού σημαίνει γαλακτώδη νερό που πέφτει από τους σταλακτίτες της σπηλιάς.

Οι Βίγλες

Πρόκειται για κυλινδρικά κτίρια, (εκτός από τη Βίγλα Κουλά στο κάστρο της Χίου, η οποία είναι ημικυκλική) των 12 έως 20 μέτρων ύψους με 15 μέτρα διάμετρο. Αν ο Βιγλάτορας (παρατηρητής) έβλεπε ένα εχθρικό πλοίο ενημέρωνε τους άλλους βιγλάτορες ανάβοντας φωτιά (τη νύχτα) ή με σήματα καπνού (τη μέρα), έτσι ώστε οι βιγλάτορες να έχουν χρόνο να προετοιμάσουν την άμυνά τους. Έτσι, υπήρχαν ξύλα στο εσωτερικό της Βίγλας προκειμένου ο Βιγλάτορας να είναι ικανός να κάνει σήματα αμέσως. Στο εσωτερικό τους, οι Βίγλες ήταν γεμάτες από μπάζα κατεδάφισης μέχρι τα 2/3 του ύψους τους.

Υπάρχουν διάσπαρτες σε όλη την Χίο (ονομάζονται επίσης και Φρυκτωρίες), ήταν παρατηρητήρια σημαντικά για το αμυντικό σύστημα του νησιού από τις αρχές του 11ου αιώνα έως και τις αρχές του 19ου αιώνα μ.Χ.

Στον νομό Χίου ανήκουν και τα νησάκια:

Οινούσες

Ένα μικρό συγκρότημα από νησιά, ανατολικά της Χίου, γνωστά από τα αρχαία χρόνια για τα γνωστά τους κρασιά. Είναι 9 ναυτ.μίλια από το λιμάνι της Χίου ή 5 νμ από την Λαγκάδα.

Το λιμάνι των Οινουσών είναι μεγάλο και ασφαλές. Στα μέσα του 17ου αιώνα, αποικήθηκε από βοσκούς από το χωριό Καρδάμυλα της Χίου, όντας γεμάτο από κατσίκια και ονομάστηκε Εγνούσα.

Από τα μέσα του 19ου αιώνα, οι κάτοικοι, εργάζονταν στη θάλασσα, έγινα πλοιοκτήτες και σήμερα έχουν στην ιδιοκτησία τους περισσότερα από 500 πλοία. Πολλά μέλη των φατριών του Λιβανού, του Λεμού και του Πατέρα γεννήθηκαν στις Οινούσσες. Έτσι, θεωρούνται ότι είναι το πιο πλούσιο νησί σε όλον τον κόσμο. Στη Νοτιοδυτική ακτή, μπορείτε να διαλέξετε μεταξύ των παραλίων, Ζεγάπα, Βιλάλη ή Κάστρο.

Ψαρά

Είναι ένα μικρό νησί κοντά στο βορειοδυτικό τμήμα της Χίου με 400 περίπου κατοίκους. Απέχει 45 ν.μ. από το λιμάνι της Χίου ή 17ν.μ. από το λιμάνι των Λιμνιών.

Τα Ψαρά είναι η γενέτειρα του επαναστάτη και ήρωα Κανάρη. Τα Ψαρά αφιέρωσαν τον εμπορικό τους στόλο – τον τρίτο μεγαλύτερο το 1820 στην Ελλάδα μετά από εκείνον της Ύδρας και των Σπετσών- για την απελευθέρωση και πλήρωσαν ακριβά γι` αυτό. Λέγεται ότι 3.000 από τους 30.000 κατοίκους δραπέτευσαν σε μικρές βάρκες οι οποίες ήταν σωστικές του γαλλικού στόλου, αλλά η πλειοψηφία οπισθοχώρησε στην μπαρουταποθήκη στην κορυφή ενός λόφου και ανατίναξαν τους εαυτούς τους, καθώς δεν ήθελαν να παραδοθούν στους αντιπάλους.

Παραλίες κοντά στην πόλη

Η αρχή γίνεται σχεδόν από το κέντρο της πόλης με την παραλία της Bella Vista. Μία παραλία που έχει μεταμορφωθεί τα τελευταία χρόνια. Διατίθενται ομπρέλες και καθίσματα, ώστε οι λουόμενοι να μπορούν να απολαύσουν στιγμές δροσιάς και χαλάρωσης σχεδόν δίπλα στην προκυμαία του νησιού.

Λίγο πιο έξω από το κέντρο της πόλης, αλλά σε απόσταση αναπνοής, βρίσκονται αρκετές ακόμα πεντακάθαρες παραλίες όπως ο Όρμος του Λω, ο Αφανής Ναύτης, το Τάγμα στην Αγία Παρασκευή, η Δασκαλόπετρα. Ο χρόνος που απαιτείται για να τις επισκεφτείς από την πόλη της Χίου δεν ξεπερνά τα 10 λεπτά, ακολουθώντας τον παραλιακό δρόμο προς το Βροντάδο. Σε όλες αυτές τις παραλίες λειτουργούν συνήθως αναψυκτήρια, ενώ υπάρχουν και επιλογές από κοντινές ταβέρνες για αυτούς που θέλουν να συνδυάσουν το μπάνιο τους με έναν γευστικό μεζέ.

Παραλίες της βόρειας Χίου

Κατευθυνόμενος ο επισκέπτης προς το βόρειο τμήμα του νησιού θα συναντήσει αρχικά την παραλία του Μερσινιδίου. Άγνωστη και δυσπρόσιτη παραλία μέχρι και πριν μερικά χρόνια, το Μερσινίδι σήμερα αποτελεί ένα συνήθη καθημερινό προορισμό τόσο για τους ντόπιους όσο και για τους επισκέπτες του νησιού. Την εναλλακτική παραλία του Μερσινιδίου ακολουθεί η κοσμοπολίτικη παραλία των Γλάρων. Για τους λάτρεις της δυνατής μουσικής αλλά και της διασκέδασης στην παραλία «οι Γλάροι» θα αποτελέσουν τον ιδανικό προορισμό. Ο επισκέπτης μπορεί να συνδυάσει το μπάνιο του στα καταγάλανα νερά του κόλπου με έναν καφέ ή μία μπύρα από το Beach Bar. Παρέχονται ξαπλώστρες για αυτούς που το επιθυμούν, ενώ όσοι θέλουν να απολαύσουν το μπάνιο τους ανέξοδα μπορούν να απλώσουν τις πετσέτες του στην παραλία. Στην περιοχή των Καρδαμύλων βρίσκουμε το Γιόσσωνα, το Ναγό και το Γιαλυσκάρι τρεις ακτές που χαρακτηρίζονται από το ολόλευκο τους βότσαλο. Η επίσκεψη σας εκεί θα μπορούσε να συνδυαστεί με μία εκδρομή στο χωριό των Καρδαμύλων αλλά και ακόμη πιο βόρεια, προς τα χωριά του Πελινναίου (Αμάδες, Βίκι, Καμπιά), όπου μπορεί κανείς να ανακαλύψει το βορειότερο άκρο του νησιού με παρθένες παραλίες, άγνωστες για την πλειοψηφία του κόσμου.

Παραλίες της δυτικής Χίου

Στη δυτική πλευρά του νησιού το τοπίο αλλάζει. Υπάρχουν πολλές επιλογές ανάμεσα σε δεκάδες μικρούς και μεγάλους κόλπους με πρασινογάλαζα νερά και πεύκα που φτάνουν μέχρι τη θάλασσα. Κατά μήκος της διαδρομής από το μεσαιωνικό χωριό των Μεστών μέχρι το κεφαλοχώρι της βορειοδυτικής Χίου, τη Βολισσό, θα συναντήσετε ανάμεσα σε άλλες παραλίες, την Αγία Ειρήνη, το Λιθί, την Ελίντα, το Μετόχι, το Τηγάνι, το Τραχήλι, τα Πραστιά, τα Μαγεμένα, το Μάναγρο, τα Λημνιά, τα Λευκάθια, τη Λήμνο, τη Λαμψά, την Αγία Μαρκέλλα.

Όσοι θεωρούν ότι οι αντοχές στα κρύα νερά είναι περιορισμένες καλό θα ήταν να απολαύσουν απλά τη θέα και το ζεστό ήλιο...

Από τις παραλίες της βορειοδυτικής Χίου διακρίνονται τα ιστορικά Ψαρά, που παρότι μικρά διαθέτουν πολλές και εξίσου όμορφες παραλίες. Έτσι κι αλλιώς πρέπει να τα επισκεφθείτε. Τέλος, αν συνεχίσετε ακόμα πιο βόρεια θα συναντήσετε παραλίες με κρυστάλλινα νερά όπως η Έζουσα, ο Άγιος Ισίδωρος, ο Άγιος Γεώργιος, τα Αγαλάτου, τα Αγιάσματα αλλά και άλλους κόλπους με πλούσια φυσική ομορφιά που σας προσκαλούν να τους ανακαλύψετε.

Παραλίες της νότιας Χίου

Πολλές είναι όμως και οι επιλογές σας στο νότιο κομμάτι του νησιού. Ξεκινώντας από τον τουριστικό Καρφά με την αμμώδη παραλία και τα πολυάριθμα τουριστικά μαγαζιά, μέχρι και την κοσμοπολίτικη Κώμη, τον κυριακάτικο προορισμό της μεγάλης πλειοψηφίας των νέων για ξέφρενο γλέντι στα beach bar της παραλίας. Ενδιάμεσα στη διαδρομή αυτή συναντάμε τον επίσης τουριστικό Μέγα Λημνιώνα, την καθημερινά πολυσύχναστη Αγία Φωτιά, την παραλία του Καταρράκτη με τις εξαιρετικές ψαροταβέρνες, τις δύο παραλίες των Νενήτων, τα Γρίδια και τη Βοκαριά, και νοτιότερα τον Άγιο Γιάννη, το Βίρι και το Λιλικά. Τα Μαύρα Βόλια στον Εμποριό είναι ίσως η διασημότερη παραλία του νησιού, χάρη στο μοναδικό ηφαιστειογενές τοπίο. Η παραλία ξεχωρίζει για τα μαύρα βότσαλα ή μαύρα λιλάδια, όπως τα λένε οι ντόπιοι. Το βραχώδες σκηνικό συμπληρώνουν τα πεντακάθαρα νερά. Νοτιοδυτικά από τα Μαύρα Βόλια συναντάμε μία επίσης εντυπωσιακή παραλία, τα Βρουλίδια με θέα τη βραχονησίδα "Βενέτικο".

Τέλος, στην περιοχή των μεσαιωνικών οικισμών των Μεστών, των Ολύμπων και του Πυργίου θα βρείτε την Αυλωνιά, τα Κάτω Φανά, την Αγία Δύναμη, την Καρύντα, την Αποθήκα, τα Σαλάγωνα, τα Δίδυμα, παραλίες λιγότερο τουριστικές αλλά εξίσου ελκυστικές στον επισκέπτη.